DİSLEKSİ NEDİR?
Amerika Psikiyatri Birliği’nin ( APA 2001 ) tanımına göre Özel Öğrenme Güçlüğü; zekası normal ya da normalin üstünde olan bireylerin, standart testlere göre yaş, zeka düzeyi ve aldığı eğitim göz önünde bulundurulduğunda okuma, matematik ve yazılı anlatım düzeyinin beklenenin önemli ölçüde altında olmasıyla tanısı konulan bir bozukluktur. Kısaca Disleksi, kelimelerle yaşanan zorluktur diye tanımlanabilir.
Disleksinin Nedenleri Nelerdir?
Disleksi bir hastalık değildir. Disleksinin bilimsel olarak belirlenmiş tam bir nedeni yoktur. Nedenleri hakkında hala araştırmalar devam etmektedir.
Disleksinin Belirtileri Nelerdir?
* Ailede disleksi olması
* Okula gitmede isteksizlik
* Hafızanın zayıflığı
* Kelimeleri, harfleri, sesleri öğrenmede güçlük
* Sesleri, kelimeleri, harfleri hatırlamada güçlük
* Alfabeyi öğrenme güçlüğü
* Hecelemede güçlük
* Okumada güçlük;
* Okunuşu benzer olan kelimeleri karıştırma
* Okurken harf atlama
* Aynı satırı okumaya devam etmede güçlük
* Bir sonraki satırı okumak için sağdan sola geçmede güçlük
* Aşina olunmayan kelimeleri okumada güçlük
* Nadir kullanılan kelimeleri okuma ya da telaffuz etme güçlük
* Okuma hızının beklenenin altında olması
* Yazmada güçlük;
* Yazarken harf atlama
* Yazarken harf ekleme
* Yazarken harflerin yerini değiştirme
* Yazarken zorlanma
* Yazarken sıra atlama
*Yazarken satır atlama
* Rakamları ters yazma
* Bozuk yazma
* Ödevlerin çok zaman alması
* Sağı solu ayırt etmekte zorlanma
* Ayakkabılarını bağlama gibi motor becerilerde zorlanma
Dislektik Bireylerin Genel Olarak Yaptığı Okuma Hatalarına Örnekler:
Benzer harfleri karıştırma: d-b-p, m-n, t-f / b-p, t-d, f-v, s-z
Harf sırasını ters algılama: al=la ; ve = ev ; çok = koç ; en = ne
Harf atlama: elek = elk ; kabak = kabk
Dislektik Bireylerin Genel Olarak Yaptığı Yazım Hatalarına Örnekler:
Noktalı- noktasız harfleri karıştırma: ı-i ; o-ö ; u-ü
Benzer sesteki harfleri karıştırma: b-d-t; f-v; k-g
Benzer görünüşteki harfleri karıştırma: b-d; n-u ; ı-i; o-ö; u-ü;a-e
Hem benzer seste hem de benzer görünüşte olan harfleri karıştırma: b-d; m-n; o-ö; u-ü
Ortografi: alıştırmak = atıştırmak =akıştırmak ; yapıştır = yatıştır = yakıştır
Yan yana gelen aynı iki sessiz harften birini yazmama: attı = atı; bakkal= bakal
Hece tekrarı yapma: tencere = tencerere
Harflerin yerini değiştirme: Yer değiştirme: kalk = kakl ; ders = desr
Rakamları ters yazma: 6 =9
Disleksi Tedavi Edilebilir Mi?
Disleksi, bireysel özel eğitim yoluyla sağaltılabilir. Disleksinin sağaltılabilmesinde;
* Disleksinin erken tespiti,
* Çocuğun yaşı,
* Kaçıncı sınıfta olduğu,
* Alacağı özel eğitimin kalitesi,
* Dislektik bireyin aldığı eğitime, ailenin evde vereceği destek oldukça önemlidir
Yapılan araştırmalar, disleksisi ilköğretim döneminde tespit edilmiş ve özel eğitim almaya başlamış çocukların % 83’ ünün eğitim yaşantılarına sorunsuz olarak devam edebildiğini göstermektedir.
Disleksi Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar:
*Disleksi tanısı koymak mümkün değildir.
* Disleksi olanlar okumayı öğrenemez.
* Disleksi tıbbi bir tanıdır ve tıbbi olarak tedavi edilebilir.
*Disleksi yaş büyüdükçe geçer.
*Dislektik çocuklara sınıf tekrarı yaptırmak disleksiyi ortadan kaldırır.
Dislektik Çocuğu Olan Ebeveynlere Öneriler:
* Çocuğunuzu akranlarıyla kıyaslamayın. Çocuğunuzu kendi içinde değerlendirin.
* Çocuğunuzla konuşmalarınızda olumlu olun.
* Çocuğunuzu eleştirmeyin, yargılamayın.
* Çocuğunuzun öğretmeniyle sürekli iletişim halinde olun.
* Çocuğunuza dislektik olduğu halde başarılı olan örnekler gösterin.
* Çocuğunuzun yetenekli olduğu konularda ilerlemesi için ona destek olun.
* Çocuğunuzun özgüvenini arttırmak için onu; spor, resim ,el becerisi gibi aktivitelere yönlendirin.
Dislektik Bireylere Öneriler:
* Profesyonel yardım almaktan çekinmeyin.
* Güçlü ve zayıf yönlerinizi belirleyin.
* Yetenekleriniz doğrultusunda sporun ya da sanatın herhangi bir dalıyla ilgilenin.
* Yazdıklarınızı okuyun. Hatalarınızı bulabiliyorsanız mutlaka düzeltin.
* Yapacağınız işleri önceden belirleyin.
* Yapmanız gereken işleri küçük parçalara bölün.
* Yetiştirmeniz gereken işler için mutlaka zamanınızı planlayın.
* Öğrenme stilinizi belirleyin.
* Öğrenme sitilinize göre çalışmalarınızı ve mesleki tercihlerinizi belirleyin.
* Çalışmalarınızda renkli kalemler kullanın.
* Yapılan işin en önemli parçalarını belirlemeye çalışın.
Dislektik Öğrencisi Olan Öğretmenlere Öneriler:
* Öğrencinizi tahtayı ve sizi rahat görebileceği şekilde sınıfın ön tarafına oturtun.
* Tahtaya yazarken renkli kalemler kullanın.
* Her dersin başında daha önce öğrenilen konuları kısaca tekrarlayın.
* Her dersin sonunda önemli konuları özetleyin.
* Öğrencinin soru sormasına izin verin.
* Ders anlatırken jest ve mimik kullanın.
* Dersi anlatırken cümlelerinizin kısa olmasına dikkat edin.
* Karmaşık cümlelerden kurmayın.
* Sınıfta yüksek sesle okuması için öğrencinizi zorlamayın.
* Öğrenciniz ile konuşurken olumlu ifadeleri çokça kullanın.
* Öğrencinizin başarılarını taktir edin.
* Dislektik öğrencinizi diğer öğrencilerinizle kıyaslamayıp onu, kendi içinde değerlendirin
*Öğrencinizin yapamadıklarına değil yapabildiklerine yoğunlaşın.
* Öğrencinize başarabileceği görev ve sorumluklar vermekten kaçınmayın.
*Öğrencinizin beyaz kağıt yerine saman kağıt ya da pastel tonlarda kağıt kullanmasına izin verin.
* Öğrencinizin ailesi ve uzmanlarla iş birliği yapın.
* Öğrenciniz için sözlü sınavları, kısa yanıtlı ve boşluk doldurmalı sınavları tercih edin.
* Öğrencinin sınavını gerekirse bireysel olarak yapın. .
* Sınava başlamadan önce mutlaka öğrencinizin sınav sorularını anlayıp anlamadığını kontrol edin.
* Sınav sorularını cevaplarken öğrencinizin soruyu kendi cümleleri ile cevaplamasına fırsat tanıyın.
* Sayısal derslerin sınav sonuçlarını değerlendirirken, yalnızca sonuca değil, yaptığı işlemlere de puan verin.
* Dislektik öğrencinizin sınavlarında okutman - yazman desteği alın ya da kendisini sözel olarak ifade etmesini isteyin.
* Yazman desteği almadığınız yazılı sınavlarda dislektik öğrencinize ek süre verin.
* Dislektik öğrenciniz için bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlayın.
Öğrenme Güçlüğü Çalışması Nasıl Yapılır?
Öğrenme güçlüğü çalışmasının ilk aşaması ön görüşmedir. Öğrenme güçlüğü çalışması için başvuruda bulunmuş aileyle ön görüşme yapılır. Kurumumuzda görüşmeler randevuludur. Görüşme yaklaşık 60 dakika sürer. Ön görüşme sırasında öğrencinin öğrenimini etkileyen unsurlar değerlendirilir ve çeşitli testler uygulanır. Testler değerlendirildikten sonra aileye öğrenciyle yapılması gereken çalışmalar hakkında bilgi aktarılır. Ailenin çalışmayı onaylaması durumunda haftada 1 veya 2 seans, en az 12 hafta süreli eğitime başlanır. Seans süresi 60 ile 90 dakika arasıdır.
Randevu Erteleme veya İptal Etme
Randevu verilmiş bir seansı ertelemek veya iptal etmek için bize en geç bir gün öncesinde haber verilmesi çok önemlidir. Bu sayede sırada bekleyen danışanlarımıza o saate randevu verebiliriz. Randevunuza geç kaldığınız durumda, diğer danışanlarımızın randevularını aksatmamak için size ayrılan süreyi uzatmamız mümkün değildir.
